Góry Izerskie

Góry Izerskie na wyciągnięcie ręki

 » Atrakcje  » Zapora wodna Starý Harcov

Aktualizacja: 2010-04-23

Zapora wodna Starý Harcov

Od ponad stu lat cieszy swym urokiem liberczan, którym oferuje spacery, pikniki, odpoczynek i ochłoda latem, a także i kąpielisko i przejażdżki łódką. Zapora Starý Harcov w Libercu to przykład doskonałego wkomponowania budowli hydrotechnicznej w krajobraz górskiego miasta

Jezioro w starym mieście z pięknym widokiem na Góry Jesztedzkie

Nad brzegiem jeziora harcovskiego okolonego ścieżką spacerową znajdują się 3 wypożyczalnie łodzi i kajaków oraz restauracja. Trawiasta plaża umożliwia wypoczynek z widokiem na Jeszted oraz grę w siatkówkę, tenisa czy zwyczajne opalanie. Wędkarze znajdą wiele dogodnych stanowisk wzdłuż długiego brzegu. Sztuczne jezioro Starý Harcov to prawdziwa gratka nie tylko dla mieszkańców Liberca.

Charakterystyczną cechą zbiornika jest bardzo czysta woda. Spływający wprost z Gór Izerskich Harcovski Potok toczy smaczną górską wodę zaledwie przez ok. 1,5 km. Nie zdąży się zanieczyścić...

Palaża, boisko, restauracja i wypożyczalnia sprzętu wodnego - czyż nie wspaniała okolica do zamieszkania?

Przeznaczeniem zapory Starý Harcov w Libercu jest ochrona położonego w dolinie Nysy miasta przez powodziami. Służy także jako rezerwuar wody dla fabryki tekstylnej. Zbiornik od początku istnienia wykorzystywany jako obiekt rekreacyjny (choć aktualnie nie jest już kąpieliskiem) służy także wędkarzom.
Wypływająca spod zapory woda napędza niedużą turbinę elektryczną.

Budowę zapory, w latach 1902-1904, zrealizowała kosztem 790 tysięcy koron austriackich firma W. Streitzig i S-ka z Liberca oraz wiedeńska firma H.Rell i Synowie wg projektu prof. dr. inż. Otto Intze z Cach. Inwestorem budowy było Spółdzielnia Wodna z Liberca.
Zapora Harcov jest częścią systemu zapór regulujących dopływy z dorzeczu Nysy Łużyckiej.

Restauracja nad Jeziorem Harcovskim na widokówce z 1906r.

Ciężka tama łukowo-grawitacyjna jest wymurowana z łamanego kamienia i cementowej zaprawy. Po stronie nawodnej zastosowano mur cyklopowy, a ze strony napowietrznej kamień ułożono w mur rzędowy.
Użyty materiał skalny był pozyskany z miejscowych kamieniołomów, które zostały następnie zatopione. Zapora jest opatrzona dwiema warstwami uszczelniającymi. Pierwsza to cementowy tynk podwójnie pomalowany siderostenem (łatwopalną substancją powstającą przy produkcji smoły węglowej lub z ropy naftowej, zawiera znaczne ilości lotnych olejów świetlnych) zabezpieczającym przed namułem i osadami. W górnej części, przy styku z ziemnym nasypem (tzw. klin Intzego) tamę pokryto 40cm szczelną warstwą iłu.
Podłoże tamy utworzone z tłuczonego libereckiego granitu jak dotąd nie wymagało odnowienia.

Widok z zapory na dolinę Harcovskiego Potoku i Góry Izerskie gdzie bierze początek

Do upustu wody ze zbiornika służą dwie sztolnie denne o przekroju 800 mm. Zamykane są przez zasuwy zaworowe obsługiwane z 2 sterowni na koronie zapory. Wypływ wody z tamy regulowany jest przez zawory zasuwowe umieszczone w komorach u podnóża zapory. Przepustowość obu upustów wynosi 12,3 m3/s. Na ujęciu z lewego upustu zainstalowana jest turbina wodna typu BANKI o mocy 11kW. Energia elektryczna oddawana jest do sieci.

Odprowadzaniu wielkich stanów wody służy niekontrolowany przelew koronowy o 5 przęsłach i maksymalnej przepustowości 16,3m3/s. Usytuowany jest po lewej stronie zapory, a woda spływa po 8 stopniowej kaskadzie.

Zapora jest deptakiem łączącym Stare Miasto z rozległym parkiem

Do obioru wody przez firmę tekstylną służy ujęcie z prawej wieży zasuwowej o przekroju 400 mm. W przypadku opróżnienia zbiornika używana jest zastępcza kryta młynówka.

Położenie zapory: na 1,680 km długości Harcovskiego Potoku

Parametry hydrologiczne Harcovskiego Potoku:

  • powierzchnia zlewni - 15,6km2
  • średni roczny opad - 1030mm
  • średni roczny przepływ - 298l/s
  • minimalny zanotowany przepływ - 42l/s
  • przepływ stulecia - 55m3/s

Parametry zapory:

  • szerokość podstawy zapory - 16m
  • szerokość korony - 4,5m
  • wysokość nad poziomem morza korony - 374,3 m n.p.m.
  • wysokość nad poziomem morza podstawy - 361,5 m n.p.m.
  • wysokość muru zapory nad terenem - 13m
  • maksymalna wysokość muru zapory nad wylotem z turbiny - 18m
  • długość korony - 157m
  • promień łuku zapory - 120m
  • kubatura zapory - 16000m3
  • skłon lica od strony wody - 8:1
  • skłon lica otwartego - 1:0,4
  • skłon nasypu - 1:2

Wypływający spod tamy potok wpada w mieście do Nysy Łużyckiej

Parametry zbiornika:

  • maksymalna powierzchnia lustra wody - 14,06ha
  • szerokość bezpiecznego przelewu - 25m
  • normalna objętość zbiornika - 48,5 tys. m3
  • objętość zbiornika do wysokości 370,9 m n.p.m. - 350,42 tys. m3
  • całkowita objętość zbiornika - 686,89 tys. m3

Tagi:  ·kąpielisko ·restauracja ·rekreacja

Więcej

 ▶ Łabędzie Jeziorko
 ▶ Brama w Góry Izerskie dla rowerzystów i pieszych

drukuj

 « start | ↑ góra | « cofnij

www.liberec.pl